Czekolada

     Historia czekolady rozpoczęła się od Majów, dla których czekolada była napojem kakaowym przygotowanym z gorącej wody oraz aromatyzowanym cynamonem i pieprzem. Nazywała się „Pokarmem Bogów” i została podana przy stole cesarza Montezumy II przez Azteków.

      Pierwszym Europejczykiem, który zetknął się z ziarnami kakao był Krzysztof Kolumb. Miało to miejsce w 1502 r., kiedy Krzysiu znalazł kajak z tajemniczo wyglądającymi ziarnami, które zostały zidentyfikowane jako waluta w Mezoameryce. 

     W Europie kakao  pojawiło się w 1528, kiedy hiszpański konkwistador Hernán Cortés przywiózł próbki kakao królowi Hiszpanii, Karolowi.

    W 1753 r. Szwedzki naukowiec Carl Linnaeus nazwał kakao Theobroma cacao, od łacińskiej nazwy Theobroma („pokarm bogów”), a azteckie słowo xocolatl tj. Xococ (gorzki) i atl (woda).

Właściwości zdrowotne kakao

Kakao to podstawowy składnik czekolady, który zawiera znaczną ilość tłuszczu (40–50% masła kakaowego, około 33% kwasu oleinowego, 25% kwasu palmitynowego i 33% kwasu stearynowego). Zawiera również polifenole, które stanowią około 10% suchej masy całego ziarna. Ziarno kakaowe jest jednym z najbardziej znanych źródeł polifenoli w diecie, bowiem zawiera więcej fenolowych przeciwutleniaczy niż większość produktów spożywczych.

    Powszechnie wiadomo, że polifenole są kojarzone z korzystnym działaniem, dlatego kakao (bogate w polifenole) i gorzka czekolada z dużym udziałem kakao i wyższymi fenolowymi związkami przeciwutleniającymi, w porównaniu z innymi odmianami czekolady nabrały dużego znaczenia. Kakao jest również bogate w minerały: potas, fosfor, miedź, żelazo, cynk i magnez.

Flawonoidy kakao mają działanie ochronne przed uszkodzeniem DNA. Badania sugerują, iż pełnią rolę w zmniejszaniu efektu genotoksycznego, co jest związane z przeciwutleniającą aktywnością flawonoidów, a także modulacją genów. Zdolność antyoksydacyjna flawonoidów zawartych w gorzkiej czekoladzie może być związana ze zmniejszeniem stresu komórkowego, a tym samym z ochroną DNA w jądrze komórki.

    Spożycie ciemnej czekolady z 70% zawartością kakao poprawia parametry biochemiczne takie jak cholesterol całkowity, trójglicerydy i LDL oraz parametry antropometryczne (obwód talii).

    Ponadto, codzienne spożycie czekolady bogatej we flawonoidy poprawia również poziom glukozy w osoczu na czczo i parametr insulinooporności (HOMA-IR).

    Regularne spożywanie kakao może wiązać się również z zapobieganiem alergii lub poprawą stanu zdrowia wywołanego procesami alergicznymi.  Należy jednak uważać, ponieważ  z drugiej strony, czekolada jest jednym z głównych potencjalnie alergizujących produktów, które mogą również powodować reakcje nadwrażliwości, objawiające się różnymi objawami klinicznymi jak zmęczenie, drażliwość, bezsenność, ból głowy, astma, które pojawiają się kilka godzin, a czasem kilka dni po spożyciu pokarmu.

Czekolada w regulacji rytmu dobowego 

Osoby pracujące w nocy, podróżujący transkontynentalnie i osoby, które zmieniają czas snu, pracując w systemie zmianowym, cierpią na desynchronizację okołodobową. Badania eksperymentalne dostarczają dowodów, że spożycie  kawałka czekolady zaplanowane na czas rozpoczęcia fazy aktywności, może być wystarczającym bodźcem do synchronizacji rytmów dobowych w warunkach pracy zmianowej lub zmiany strefy czasowej, co  może zapobiegać szkodliwym skutkom metabolicznym związanym z zaburzeniami dobowymi.

Czekolada jako afrodyzjak

Czekolada wywiera szereg skutków wpływających  na seksualność, działając głównie

jako afrodyzjak. Proszek kakaowy i czekolada zawierają  nienasycone N-acyloetanoloaminy, które działając jako imitatory kannabinoidów, mogą aktywować receptory kannabinoidowe lub zwiększać stężenie anandamidu, wywołując pozytywne uczucie. Anandamid z kolei poprawia sprawność seksualną (badanie na modelu zwierzęcym).

Autor: Marta Majcherczyk 

Bibliografia:

[1] Montagna M., Diella D., Triggiano F., Caponio G., De Giglio O., Caggiano G., Di Ciaula A., Portincasa P.: Chocolate, “Food of the Gods”: History, Science, and Human Health. International Journal of Environmental Research and Public Health 2019, 16, 24, 4960.

[2] Leyva-Soto A., Chavez-Santoscoy R., Lara-Jacobo L., Chavez-Santoscoy A., Gonzalez-Cobian L.: Daily Consumption of Chocolate Rich in Flavonoids Decreases Cellular Genotoxicity and Improves Biochemical Parameters of Lipid and Glucose Metabolism. Molecules 2018, 23, 9, 2220.

[3] Escobar C., Espitia-Bautista E., Guzmán-Ruiz M., Guerrero- Vargas N., Hernández-Navarrete M., Ángeles-Castellanos M., Morales-Pérez B., Buijs R.: Chocolate for breakfast prevents circadian desynchrony in experimental models of jet-lag and shift-work. Scientific Reports 2020, 10, 6243.

Czekolada jako afrodyzjak

Artykuły z tej kategorii